Καρκίνος Ενδομητρίου
Γενικά
Ο καρκίνος του ενδομητρίου είναι ο συχνότερος γυναικολογικός καρκίνος στις χώρες του Δυτικού Κόσμου και ο δεύτερος πιο συχνός στις αναπτυσσόμενες χώρες (σε αυτές τις χώρες ο πιο συχνός είναι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας.
Ο μέσος όρος ηλικίας εμφάνισης του καρκίνου του ενδομητρίου είναι τα 60 – 70 έτη, ωστόσο 2 – 5% των περιπτώσεων καρκίνου του ενδομητρίου εμφανίζονται πριν την ηλικία των 40 ετών.
Ο συχνότερα εμφανιζόμενος ιστολογικός τύπος καρκίνου του ενδομητρίου είναι τα αδενοκαρκινώματα. Πιο σπάνια έχουμε τα σαρκώματα της μήτρας.
Τα αδενοκαρκινώματα της μήτρας ιστολογικά μπορεί να χωριστούν σε δύο ομάδες. Μια ομάδα καρκινωμάτων λεγόμενης χαμηλής κακοήθειας και μια ομάδα καρκινωμάτων λεγόμενης υψηλής κακοήθειας. Η ομάδα των καρκινωμάτων χαμηλής κακοήθειας αποτελεί την πλειονότητα των καρκινωμάτων της μήτρας και περιλαμβάνει τον ιστολογικό υπότυπος του ενδομητριοειδούς καρκινώματος χαμηλής κακοήθειας. Η ομάδα των καρκινωμάτων υψηλής κακοήθειας περιλαμβάνει τα ενδομητριοειδή καρκινώματα υψηλής κακοήθειας, τα ορώδη καρκινώματα και τα διαυγοκυτταρικά καρκινώματα.
Τα σαρκώματα της μήτρας είναι πιο σπάνια και μπορεί και αυτά να είναι είτε χαμηλού είτε υψηλού βαθμού κακοήθειας.
Η πρόγνωση στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι ευνοϊκή καθώς η πλειονότητα των περιπτώσεων διαγιγνώσκονται με χαμηλής κακοήθειας νεοπλάσματα και σε αρχικά στάδια.
Προδιαθεσικοί – αιτιολογικοί παράγοντες
Έχουν ενοχοποιηθεί διάφοροι παράγοντες για την ανάπτυξη καρκίνου του ενδομητρίου. Οι κυριότεροι είναι οι εξής:
1. Πρώιμη εμμηναρχή και όψιμη εμμηνόπαυση
2. Ιστορικό συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών
3. Παχυσαρκία
4. Ιστορικό Σακχαρώδους Διαβήτη
5. Θεραπευτική Λήψη Ορμονοθεραπείας ή η άσκοπη λήψη οιστρογόνων
6. Κληρονομικά Καρκινικά Σύνδρομα όπως το σύνδρομο Lynch ή το σύνδρομο Cowden
Συμπτώματα και διάγνωση
Η διάγνωση του καρκίνου του ενδομητρίου τίθεται ιστολογικά (με παθολογοανατομική εξέταση) από δείγμα που προκύπτει είτε από γυναικολογική εξέταση και λήψη βιοψίας είτε μετά από ολική αφαίρεση της μήτρας.
Σε περίπτωση επιβεβαίωσης του καρκίνου του ενδομητρίου είναι απαραίτητη η διενέργεια και απεικονιστικού ελέγχου με διενέργεια αξονικών για τον αποκλεισμό απομακρυσμένων μεταστάσεων.
Το καρκίνωμα του ενδομητρίου συνήθως εμφανίζεται με μη φυσιολογική αιμορραγία της μήτρας. Σε άλλες περιπτώσεις διαγιγνώσκεται από μη φυσιολογικά κυτταρολογικά ευρήματα του τραχήλου της μήτρας στον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ή μη φυσιολογικά ευρήματα στην απεικόνιση ενώ τέλος μπορεί να ανακαλυφθεί τυχαία όταν εκτελείται υστερεκτομή για καλοήθη νόσο.
Σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες δε συνίσταται συγκερκιμένα πρωτόκολλα προληπτικών ελέγχων για τον καρκίνο του ενδομητρίου που αφορούν το γενικό πληθυσμό, όπως συμβαίνει με άλλους καρκίνους (καρκίνος του μαστού, καρκίνος του τραχήλου της μήτρας). Εξαίρεση αποτελούν οι γυναίκες στις οποίες έχει ανακαλυφθεί ένα από τα παρακάτω καρκινικά σύνδρομα (Lynch και Cowden). Σε αυτές τις γυναίκες θα πρέπει να γίνεται ένας τακτικός έλεγχος με απεικονιστικές εξετάσεις, κυτταρολογικές και τακτικό γυναικολογικό έλεγχο.
Θεραπευτική Αντιμετώπιση
Η πλειονότητα των περιπτώσεων καρκίνου του ενδομητρίου διαγιγνώσκονται σε πρώιμα στάδια και έχουν καλή πρόγνωση.
Στις περισσότερες των περιπτώσεων καρκίνου του ενδομητρίου το βασικό θεραπευτικό όπλο είναι η χειρουργική αντιμετώπιση. Αυτό δεν ισχύει μόνο στις περιπτώσεις εκτεταμένης μεταστατικής νόσου, που είναι αρκετά σπάνιο στον συγκεκριμένο καρκίνο.
Μετά το χειρουργείο που αποτελεί το πρώτο και κυριότερο κομμάτι της θεραπευτικής αντιμετώπισης, ανάλογα με την έκταση της νόσου και τα αποτελέσματα της ιστολογικής εξέτασης θα κριθεί από τον ογκολόγο αν θα χρειαστεί η χορήγηση επικουρικά ακτινοθεραπείας ή χημειοθεραπείας.
Σε περιπτώσεις υποτροπών ή απομακρυσμένων μεταστάσεων πρώτο και κύριο ρόλο στη θεραπευτική προσέγγιση έχει η χημειοθεραπεία. Τα τελευταία έχει μπει στο θεραπευτικό κάδρο και η ανοσοθεραπεία όπως και ο συνδυασμός ανοσοθεραπείας και στοχευτικού παράγοντα (ως περαιτέρω γραμμές θεραπείας).