Καρκίνος του Τραχήλου της Μήτρας
Γενικά
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι η τρίτη πιο κοινή διάγνωση γυναικολογικού καρκίνου και αιτία θανάτου μεταξύ των γυναικολογικών καρκίνων στο Δυτικό κόσμο και στην Ελλάδα. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας έχει χαμηλότερα ποσοστά επίπτωσης και θνησιμότητας από τον καρκίνο του σώματος της μήτρας και τον καρκίνο των ωοθηκών. Ωστόσο, σε χώρες που δεν έχουν πρόσβαση σε προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου και πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας παραμένει σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας από καρκίνο.
Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της νεοπλασίας του τραχήλου της μήτρας και μπορεί να ανιχνευθεί στο 99,7 τοις εκατό των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας. Οι πιο συνηθισμένοι ιστολογικοί τύποι καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι τα πλακώδη κύτταρα (70% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας) και το αδενοκαρκίνωμα (25%).
Προδιαθεσικοί – αιτιολογικοί παράγοντες
Ο κύριος παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της νεοπλασίας του τραχήλου της μήτρας και μπορεί να ανιχνευθεί στο 99,7 τοις εκατό των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας.
Άλλοι παράγοντες που έχουν ενοχοποιηθεί ότι σχετίζονται με την ανάπτυξη καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι το κάπνισμα και η από του στόματος λήψη αντισυλληπτικών.
Συμπτώματα και διάγνωση
Ο πρώιμος καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι συχνά ασυμπτωματικός, υπογραμμίζοντας τη σημασία του προσυμπτωματικού ελέγχου. Σε ασυμπτωματικούς ασθενείς, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να ανακαλυφθεί ως αποτέλεσμα του προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ή τυχαία εάν ανακαλυφθεί ορατή βλάβη κατά την πυελική εξέταση.
Για όσες γυναίκες έχουν συμπτώματα, τα πιο κοινά κατά την παρουσίαση είναι:
- Ακανόνιστη ή βαριά κολπική αιμορραγία
- Αιμορραγία μετά τη σεξουαλική επαφή
Μερικές γυναίκες παρουσιάζουν κολπικές εκκρίσεις που μπορεί να είναι υδαρές, βλεννώδεις ή πυώδεις και δύσοσμες. Αυτό είναι ένα μη ειδικό εύρημα και μπορεί να εκληφθεί λανθασμένα με κολπίτιδα ή τραχηλίτιδα.
Η διάγνωση τίθεται μετά από ιστολογική εξέταση σε υλικό που λαμβάνεται με βιοψία. Πέραν της γυναικολογικής εξέτασης για την ολοκλήρωση της λεγόμενης σταδιοποίησης επί διεγνωσμένου καρκίνου του τραχήλου της μήτρας απαιτείται και η διενέργεια απεικονιστικού ελέγχου με αξονική τομογραφία θώρακα, άνω και κάτω κοιλίας.
Όσο αφορά το κομμάτι της πρόληψης λόγω του γεγονότος ότι η συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας οφείλονται στο ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων, εδώ και κάποια χρόνια υπάρχει ένα πολύ σημαντικό εργαλείο πρόληψης που δεν είναι άλλο από το εμβόλιο για τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων. Στην Ελλάδα δίνεται η δυνατότητα στους γονείς να εμβολιάσουν τα κορίτσια σε ηλικίες της εφηβείας. Τα καλύτερα αποτελέσματα για τον εμβολιασμό αυτό παρατηρούνται όταν οι έφηβες που λαμβάνουν το εμβόλιο δεν έχουν ξεκινήσει σεξουαλικές επαφές. Ωστόσο έχει φανεί ότι η διενέργεια το εμβολίου και σε νέες γυναίκες με σεξουαλικές επαφές μειώνει σημαντικά το κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Συμπτώματα και διάγνωση
Η θεραπευτική προσέγγιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας απαιτεί εξ αρχής τη συνεργασία πολλών ειδικοτήτων (γυναικολόγων – ογκολόγων, παθολόγων -ογκολόγων, ακτινοθεραπευτών -ογκολόγων) προκειμένου να ληφθεί η σωστή θεραπευτική απόφαση.
Σε πολύ αρχικά στάδια της νόσου είναι η χειρουργική αφαίρεση το κύριο θεραπευτικό όπλο. Σε αρκετές περιπτώσεις ακόμα και μετά το χειρουργείο απαιτείται συμπληρωματική ακτινοθεραπεία σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία.
Σε πιο τοπικά προχωρημένη νόσο η θεραπεία εκλογής είναι ο συνδυαμσός ακτινοθεραπείας με χημειοθεραπεία και σε αυτές τις περιπτώσεις το χειρουργείο δεν συνίσταται.
Σε περιπτώσεις με απομακρυσμένες μεταστάσεις ή σε συστηματικέ υποτροπές θεραπεία εκλογής είναι ο συνδυασμός χημειοθεραπείας με ανοσοθεραπεία.