Καρκίνος του πρωκτού
Γενικά
Ο καρκίνος του πρωκτού είναι μια σπάνια κακοήθεια και αντιπροσωπεύει μόλις το 2,7% όλων των κακοηθειών του γαστρεντερικού συστήματος. Η πλειονότητα των καρκίνων του πρωκτού είναι καρκινώματα εκ βλακωδών κυττάρων και σε πιο σπάνιες περιπτώσεις έχουμε αδενοκαρκινώματα ή νευροενδοκρινή καρκινώματα. Λόγω της ανατομικής θέσης η ριζική χειρουργική επέμβαση δεν είναι η πρωταρχική αντιμετώπιση εκλογής, αλλά αντίθετα αυτό τον ρόλο τον έχουν η συνδυαστική χημειοθεραπεία με ακτινοθεραπεία.
Προδιαθεσικοί – αιτιολογικοί παράγοντες
Έχει παρατηρηθεί ότι τα τελευταία 30 χρόνια είχαμε μια αρκετά μεγάλη αύξηση των περιστατικών καρκίνου του πρωκτού παγκοσμίως. Οι κύριοι προδιαθεσικοί και αιτιολογικοί παράγοντες είναι:
1. Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV)
2. Η λοίμωξη από τον ιό του HIV
3. Η εναλλαγή πολλών σεξουαλικών συντρόφων και η διενέργεια πρωκτικού έρωτα
4. Το κάπνισμα
Συμπτώματα και διάγνωση
Το πιο συχνό σύμπτωμα που παρουσιάζουν οι ασθενείς με καρκίνο του πρωκτού είναι η αιμορραγία από τον πρωκτό. Πέραν αυτού συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν είναι ο πόνος στην περιοχή ή σε γειτονικές δομές λόγω πίεσης, όπως επίσης και το αίσθημα μάζας στο ορθό ή στον πρωκτό.
Η διάγνωση μπορεί να πραγματοποιηθεί αρχικά κλινικά με δακτυλική εξέταση και στη συνέχεια απαιτείται ορθοσκόπηση αν όχι κολονοσκόπηση και επιπλέον μαγνητική τομογραφία κάτω κοιλίας και αξονική τομογραφία άνω κοιλίας και θώρακα για την ολοκλήρωση της σταδιοποίησης. Αυτές οι εξετάσεις πρέπει να πραγματοποιηθούν προκειμένου να αναδειχθεί η έκταση της τοπικής νόσου, η παρουσία ή όχι λεμφαδενικής διασποράς και η παρουσία ή όχι απομακρυσμένης μετάστασης. Φυσικά όπως και για οποιαδήποτε άλλη κακοήθεια απαιτείται η διενέργεια βιοψίας που είναι η ταυτότητα του κάθε νεοπλάσματος.
Θεραπευτική Αντιμετώπιση
Η ριζική αντιμετώπιση του καρκίνου του πρωκτού είναι η συνδυαστική ακτινοθεραπεία με χημειοθεραπεία. Λόγω της ανατομικής θέσης και των πολλών ακρωτηριαστικών προβλημάτων που θα δημιουργούσε μια ριζική χειρουργική επέμβαση, η ριζική συνδυαστική ακτινοθεραπεία σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία είναι η θεραπεία εκλογής για τον τοπικό ή τοπικά προχωρημένο καρκίνο του πρωκτού. Εξαίρεση αποτελεί ο τελείως επιφανειακός καρκίνος του πρωκτού που δεν έχει συμμετοχή του σφιγκτήρα.
Σε περίπτωση υποτροπής της νόσου η θεραπευτική αντιμετώπιση εξαρτάται από το αν η υποτροπή είναι τοπική ή συστηματική. Ως συστηματική υποτροπή πρακτικά ορίζεται η εμφάνιση απομακρυσμένων μεταστάσεων.
Σε περίπτωση τοπικής υποτροπής συνήθως η θεραπευτική αντιμετώπιση είναι η χειρουργική αντιμετώπιση με προσπάθεια πλήρους τοπικού καθαρισμού. Σε περίπτωση που δεν επιτυγχάνεται πλήρης τοπικός καθαρισμός απαιτείται η χορήγηση χημειοθεραπείας.
Σε περίπτωση συστηματικής υποτροπής ή παρουσίας συστηματικής νόσου τη στιγμή της πρώτης διάγνωσης (δηλαδή ύπαρξη μεταστάσεων) συνίσταται η χορήγηση χημειοθεραπείας ως θεραπεία πρώτης γραμμής.
Ως θεραπεία δεύτερης γραμμής έως τώρα υπήρχε η επιλογή μιας άλλης χημειοθεραπείας. Ωστόσο πλέον υπάρχουν θετικές μελέτες για χρήση ανοσοθεραπείας στη δεύτερη γραμμή θεραπείας.
Σημαντικό στοιχείο στους ασθενείς με καρκίνο του πρωκτού είναι και η υποστηρικτική φροντίδα και η αντιμετώπιση συμπτωμάτων όπως ο πόνος, η ακράτεια και η διάρροια.