Όγκοι εγκεφάλου (κεντρικού νευρικού συστήματος)
Γενικά
Οι καρκίνοι στον εγκέφαλο (όγκοι του κεντρικού νευρικού συστήματος) είναι αρκετά σπάνιοι όγκοι που χαρακτηρίζονται από μεγάλη ετερογένεια. Θα πρέπει να διαχωρίζονται από τις εγκεφαλικές μεταστάσεις, που είναι οι περιπτώσεις όπου ο καρκίνος που ξεκινάει από κάποιο άλλο όργανο και μεθίσταται στον εγκέφαλο (κύτταρα φεύγουν από την πρωτοπαθή εστία – όργανο και μεταναστεύουν στον εγκέφαλο). Οι πιο συχνοί καρκίνοι που δίνουν μεταστάσεις στον εγκέφαλο είναι ο καρκίνος του πνεύμονα, το μελάνωμα και ο καρκίνος του μαστού.
Οι πρωτοπαθείς όγκοι του εγκεφάλου περιλαμβάνουν έναν αριθμό διαφορετικών ιστολογικών τύπων με διαφορετικό ρυθμό ανάπτυξης. Στους πρωτοπαθείς όγκους του εγκεφάλου περιλαμβάνονται το μηνιγγίωμα, το διάχυτο αστροκύττωμα, το αναπλαστικό αστροκύττωμα, το ολιγοδενδρογλοίωμα, το αναπλαστικό ολιγοδενδρογλοίωμα και το γλοιβλάστωμα. Επίσης όλοι αυτοί οι τύποι παρουσιάζουν και διαφορετικό βαθμό κακοήθειας που κυμαίνεται από Grade II έως Grade IV.
Το μηνιγγίωμα, το διάχυτο αστροκύττωμα , το ολιγοαστροκύττωμα και το ολιγοδενδρογλοίωμα είναι Grade II, ενώ το αναπλαστικό αστροκύττωμα και το αναπλαστικό ολιγοδενδρογλοίωμα είναι Grade III. Τέλος το γλοιοβλάστωμα είναι Grade IV.
Προδιαθεσικοί παράγοντες
Οι περισσότεροι από τους πρωτοπαθείς όγκους του κεντρικού νευρικού συστήματος είναι σποραδικοί μέσα στον πληθυσμό (δεν έχουν συνήθως γενετική και κληρονομική προδιάθεση). Υπάρχουν ωστόσο κάποια σπάνια κληρονομούμενα γενετικά καρκινικά σύνδρομα όπως το Li Fraumeni και η νευροινωμάτωση που σχετίζονται με σχετικά αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης όγκου του εγκεφάλου. Επίσης η έκθεση σε ιονίζουσα ακτινοβολία φέρεται να είναι ένας προδιαθεσικός παράγοντας.
Συμπτώματα και Διάγνωση
Συμπτώματα που μπορεί να παρουσιαστούν και να υποδηλώνουν όγκο στον εγκέφαλο είναι οι εμμένουσες κεφαλαλγίες, επιληπτικές κρίσεις, γνωστικές διαταραχές και αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση.
Η αρχική διάγνωση συνήθως γίνεται απεικονιστικά με τη χρήση μαγνητικής τομογραφίας εγκεφάλου. Μέσω των απεικονιστικών χαρακτηριστικών που προκύπτουν από την μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου μπορεί να γίνει μια πρώτη εκτίμηση για το είδος του όγκου καθώς οι διάφοροι τύποι που αναφέρθηκαν παραπάνω (μηνιγγίωμα, αστροκύττωμα, ολιγοδενδρογλοίωμα, γλοιοβλάστωμα) συνήθως έχουν και κάποια διαφορετικά απεικονιστικά χαρακτηριστικά. Πάντοτε βέβαια η επιβεβαίωση έρχεται με τη λήψη βιοψίας που ταυτοποιεί το είδος του όγκου.
Θεραπεία
Το βασικότερο στην αντιμετώπιση των πρωτοπαθών όγκων του εγκεφάλου είναι η σωστή χειρουργική αντιμετώπιση. Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι το βασικότερο σημείο διότι είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της θεραπευτικής προσέγγισης και δεύτερον είναι το μέσο της ιστολογικής επιβεβαίωσης. Μέσω της ιστολογικής επιβεβαίωσης μπορούμε να δούμε και τον ακριβή βαθμό της κακοήθειας (Grade II, III ή IV). Από τη στιγμή που θα διενεργηθεί η χειρουργική αφαίρεση του όγκου, ανάλογα με το βαθμό της κακοήθειας, την ηλικία της/του ασθενούς και ορισμένα μοριακά χαρακτηριστικά του όγκου(ονομάζονται βιοδείκτες) ενδέχεται να χρειαστεί συμπληρωματική θεραπεία με συνδυασμό ακτινοθεραπείας και χημειοθεραπείας. Φάρμακα που μπορεί να χρησιμοποιηθούν είτε σε πρώτη γραμμή θεραπείας είτε σε δεύτερη γραμμή θεραπείας είναι temozolamide, CCNU, procarbazine, vincristin, avastin και cabozatinib. Αυτό θα καθοριστεί μετά από συζήτηση με τον ογκολόγος σας.